Πάντα, μετά από έναν τραυματισμό, φλεγμονή, έγκαυμα ή χειρουργική επέμβαση – οταν δηλαδη διακοπτεται η συνεχεια του δερματος σε ολο του το πάχος - το δέρμα επουλώνεται, δημιουργώντας μια ουλή ως καταλοιπο της διαδικασιας αυτης. Αναποφευκτα, συνεπως, καθε τραυμα καταλειπει μια ουλη στο δερμα, γι’αυτο και η ολη επιτυχια (για τον ιατρο και τον ασθενη) δεν ειναι να μην δημιουργηθει μια ουλη, αλλα αυτη να ειναι οσο το δυνατον πιο ανεπαισθητη και διακριτικη γινεται, σε βαθμο που να μη γινεται αντιληπτη απο τριτους.
Ενιοτε, βέβαια, η διαδικασια αυτη επιφερει δύσμορφες ουλές, που επηρεάζουν αρνητικά την εμφάνισή μας. Μερικοί άνθρωποι επουλώνουν χειρότερα από άλλους και δεν μπορούμε ποτέ με ακρίβεια να προβλέψουμε ποιοι είναι πιθανόν να κάνουν κακή ουλή. Γενικά, ομως, γνωρίζουμε ότι ασθενείς με πολύ σκούρο ή πολυ ανοιχτό δέρμα έχουν μεγαλύτερη τάση να εμφανίζουν υπερτροφικές ουλές και χηλοειδή. Επισης, μερικές περιοχές του σώματος είναι πιο επιρρεπείς στη δημιουργια δυσμορφων ουλων από άλλες, οπως η περιοχή του στέρνου, του ωμου και της ράχης. Ευτυχώς, το πρόσωπο και ο λαιμός γενικά επουλώνουν με καλές ουλές. Τελος, ουλές που έχουν φορά κατά μήκος των φυσικών γραμμών του δέρματος έχουν καλύτερη επούλωση σε σχέση με αυτές που τις τέμνουν. Καθε πλαστικός χειρουργος επιλέγει να τοποθετει την ουλή σε προνομιακη κατευθυνση και σε μη ορατά σημεία; όταν όμως χειριζεται τραυματικές καταστάσεις, αυτήν η επιλογή φυσικά δεν υπάρχει.
Οι δυσμορφες ουλες εχουν συχνα ποικιλη μορφολογια. Υπαρχουν ουλες σκληρές, επηρμένες ή εμβυθισμένες, φαρδιές ή ουλές με ανισοϋψή χείλη. Ολες μπορούν να αντιμετωπιστούν, ώστε να μετατραπούν σε λεπτότερες, πιο μαλακές και δυσδιάκριτες. Ο χρόνος παντα “δουλευει” υπερ για τις περισσότερες ουλές, που τελικά θα ωριμάσουν και θα αποχρωματιστούν, γι’αυτο και πρεπει κανεις να περιμενεί περίπου ένα χρόνο προτου η ουλη σταθεροποιηθει. Σε ορισμένες, όμως, πιο δυσμορφες ουλές, που συχνά συνοδεύονται από φαγούρα και πόνο, πρεπει να παρεμβουμε νωριτερα.
• Αν μια ουλή είναι εξέρυθρη και επηρμένη κατά τα αρχικά στάδια της επούλωσής της, η χρήση πίεσης, οπως με την μορφή ενός φύλλου σιλικόνης για 18 ώρες ημερησίως για 6 συνεχεις μήνες έχει βρεθεί να βοηθά την επιτάχυνση της ωρίμανσης των ουλών. Αν μια ουλή είναι εμβυθισμένη, μπορεί να επανέλθει στο επίπεδο του γύρω δέρματος με έγχυση υαλουρονικού οξέως ‘η λιπους περιξ αυτής
• Η έκχυση στεροειδών-κορτιζόνης εντός της βλάβης είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική σε μεγάλη πλειοψηφία δύσκολών περιπτωσεων, βελτιώνοντας τα συμπτώματα φαγούρας και πόνου, ακόμα και όταν δεν βελτιώνει την εικόνα. Απαιτείται επανάληψη τους ανά 3-4 εβδομάδες, η δε θεραπεία μπορεί να διαρκέσει έως και 6 μήνες.
• η χειρουργική αντιμετώπιση της ουλής υπεισερχεται όταν:
a) θεωρούμε ότι η ουλή οφείλεται λχ σε επιμόλυνση του τραύματος ή επούλωση κατα δεύτερο σκοπό
b) όταν τα χείλη της ουλής ειναι ανισοϋψή,
c) οταν η ουλη δημιουργεί έντονη δυσμορφίες ή περιορίζει το εύρος της κίνησης ενός άκρου
Μία τέτοια επέμβαση πρέπει να γίνεται όταν κανείς είναι καλά ενημερωμένος, έχει ρεαλιστικές προσδοκίες και οπωσδήποτε 6-12 μήνες μετά τον τραυματισμό που δημιούργησε την ουλή. Η παλιά ουλή αφαιρείται συνήθως με τοπική αναισθησία και αποκαθίσταται. Η καινούρια ουλή θα είναι αρχικά κόκκινη και λίγο υπεγερμένη αλλά προοδευτικά θα μαλακώσει και θα σβήσει.
Η τεχνική που θα χρησιμοποιηθεί εξαρτάται από τα χαρακτηριστικά της ουλής και το σημείο του σώματος στο οποίο βρίσκεται, πχ απλη απανασυρραφή, χρηση δερματικου μοσχευματος ή διάταση του δέρματος με ειδική συσκευή (διατατήρας ιστων), που τοποθετείται κάτω από το δέρμα και διατείνεται σταδιακά ανά εβδομάδα με φυσιολογικό ορό. Αν χρειάζεται, χρησιμοποιούνται και άλλες τεχνικές, όπως η πλαστική Ζ που στόχο έχει να αναπροσανατολίσει την φορά της ουλής σε κατεύθυνση που θα έχει λιγότερο τάση, άρα θα προσφέρει καλύτερες συνθήκες επούλωσης.
• Τέλος, μια άλλη προσέγγιση ειναι η χρηση δερμοαπόξεσης ή peeling, όπου αφαιρούνται τα επιφανειακά στρώματα της επιδερμίδας, και η χρήση laser (που βελτιωνει το χρωμα αν παραμένει εξέρυθρο), που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να αμβλύνουν τα άκρα της ουλής.
• Ουλές από Εγκαύματα. Τα βαθιά εγκαύματα, τα επονομαζομενα ολικού πάχους και εν τω βάθει μερικού πάχους, επουλώνονται με δύσμορφες ουλές. Κύρια θεραπεία είναι ειδικοί πιεστικοί επίδεσμοι και φύλλα σιλικόνης. Το χειρουργείο είναι απαραίτητο οταν οι ουλές αυτές επιφέρουν και λειτουργικά προβλήματα.
• Ουλές Ακμής. Τα σημάδια της ενεργούς ακμής είναι δύσκολο να αντιμετωπιστούν, γι’αυτό και οι θεραπείες παρέχουν σημαντική βελτίωση αλλα σπάνια πλήρη αποκατάσταση. Η δερμοαπόξεση και το χημικό πήλινγκ μπορούν να βοηθήσουν στην εξομάλυνση αυτών των ουλών και τη σύσφιξη. Η ανανέωση του δέρματος με laser και η χρηση Dermaroller επισης έχουν καλά αποτελέσματα.
• Χηλοειδή. Τα χηλοειδή είναι ένα πραγματικά μεγάλο πρόβλημα για την πλαστική χειρουργική και πρεπει παντα να διαχωριζονται απο τις υπερτροφικές ουλές. Η υπερτροφική ουλή είναι κόκκινη, υπεγερμένη, περιορίζεται στα όρια του τραύματος, συχνά έχει φαγούρα που στην πορεία του χρόνου υποχωρεί και το χρώμα της ολοένα βελτιώνεται. Το χηλοειδές, αντίθετα, αναπτύσσεται μήνες μετά το τραύμα, πέρα από τα όρια του και συχνά συνοδεύεται από φαγούρα και πόνο.
• Κρέμες για τις ουλες. Οι διάφορες κρέμες που κυκλοφορούν στο εμπόριο και διαφημίζονται σαν “επουλωτικές” δεν φαινεται να διαθετουν κάποια ιδιαίτερη δράση περαν άυτης μιας ενυδατικής κρέμας, ώστε η ουλή - ειδικά κατά το πρώτο διάστημα - να μην αφυδατώνεται. Η χρήση αντιηλιακού με υψηλό δείκτη προστασίας κρίνεται απαραιτητη κατα την εξοδο απο το σπίτι, καθως οι ουλές είναι πολύ ευαίσθητες στην ηλιακή ακτινοβολία και θα δημιουργηθούν μελλοντικά διαταραχές στη μελάγχρωση.
